Naar Santiago
/ Kleinkoor Ootmarsum
Duizend Jaar Pelgrimsmuziek
kleinkoorootmarsum.nl
STEMRA | C10955
2004
1. Pour avoir mon Dieu propice [1:59]
Tekst en muziek: anoniem, ca. 1600
2. In Gods naam gingen wij op reis [2:11]
In Gottes Namen fahren wir
Naar een pelgrimslied uit de 13e eeuw
Muziek: bewerking Herman Stokmans, 1993 | Nederlandse tekst: Ad den Besten
3. Wer das Elend bauen will [3:19]
St. Jakobs Pilgerlied
Tekst en melodie: Duits pelgrimslied, 14e eeuw |
Bew.: Frans Heijdemann, Herman Stokmans
4. Jakobus, treuer Freund des Herrn [3:15]
Text: Friedrich Kienecker |
Melodie: Gustav Biener |
Bew.: Frans Heijdemann, Herman Stokmans
5. Mögen sich die Wege vor deinen Füssen ebnen [1:43]
Tekst: naar een Terse zegenwens |
Muziek: componist onbekend, bew. Frans Heijdemann
6. Cansbledhynnow 'kerth war'n forth / Centuries of pilgrim feet [2:19]
7. Guide me, o Thou great Redeemer [2:33]
Tekst: William Williams, Peter Williams |
Muziek: John Hughes
8. Je vendis ma calebasse [1:50]
Anoniem
9. Quand nous partîmes de France [3:07]
La grande chanson
Tekst en muziek: Frankrijk, 17e eeuw |
Bew. Frans Heijdemann en Herman Stokmans
10. N'allez pas à Saint-Jacques [1:11]
Anoniem
11. Puisque le monde je quitte [1:43]
Anoniem
12. La Pernette [4:14]
Anoniem, 17e/18e eeuw
13. Dum Pater familias [2:54]
cc 117
Tekst: Liber Sancti Jacobi (Codex Calixtinus) |
Muziek: Cancionero de los peregrinos de Santiago
14. Vox nostra resonet [0:51]
cc 102
Uit Liber Sancti Jacobi (Codex Calixtinus)
15. He who would valiant be [2:29]
Tekst: Percy Dearmer, naar John Bunyan |
Muziek: naar een oude Engelse hymne
16. Le pèlerin [3:10]
Tekst en muziek: Philippe Vialard
17. Tous les matins nous prenons le chemin [2:58]
Chant des pèlerins de Compostelle
Jean-Claude Bénazet, bew. Frans Heijdemann/Jan Lingen
18. Ensalcemos al Apóstol [1:35]
Spaans, 17e/18e eeuw, gebaseerd op een middeleeuwse melodie (
cc 76 )
19. Los set goyts recomptarem [0:50]
LV 5
Anoniem, uit Llibre Vermell
20. Brave Madeleine [1:42]
Yann Olivet
21. Prière de matin d'un pèlerin [4:59]
Tekst en muziek : Philippe Vialard Bewerking: Jan Lingen/Frans Heijdemann
22. Vieux pèlerin qui vagabonde / Errante voy, soy peregrino [1:51]
Herkomst onbekend, bew. Frans Heijdemann
23. Dios te salve María [2:18]
Tekst: Spaanse versie van Ave Maria |
Muziek: componist onbekend, bew. Frans Heijdemann
24. May the road rise to meet you [1:18]
An Irish blessing
Tekst: Ierse zegenwens, Muziek: James E. Moore, bew. Frans Heijdemann
Kleinkoor Ootmarsum
dirigent Frans Heijdemann
Solozang:
Joan Ahrens — alt
Egbert van Hattem, Frans Heijdemann, Tom Wesselink — tenor
Greta Schenkels, Hermien Kuipers, Charlotte Moes — sopraan
Bert Weissink — bariton
Begeleiding:
Bert Weissink, hobo
Johnny Kotterman, klarinet
Dimitri Ivanov, viool
Miriam Heijdemann, harp
Jan Lingen, Evelyn Eykelenkamp, Frans Heijdemann — piano, orgel, keyboard, spinet
Opnametechniek:
Stichting Musicom, Almelo (musicom@home.nl)
Opnamen:
juni—oktober 2004, R.K. kerk, Vasse; Radboudzaal, Ootmarsum
Nederlands Genootschap van Sint Jacob, Utrecht
De Jacobus-pelgrimage en het Nederlands Genootschap van Sint Jacob
Santiago
de Compostela in Galicië (Noordwest-Spanje) behoorde in de Middeleeuwen
met Rome en Jeruzalem tot de drie belangrijkste bedevaartsplaatsen. De
pelgrimage naar Santiago kwam voort uit het geloof aan een aantal
verhalen, legenden zo men wil, die zijn ontstaan vanaf de negende eeuw.
Het thema van die verhalen was dat het lichaam van de apostel Jacobus de
Meerdere na zijn martelaarsdood op wonderbaarlijke wijze op de kust van
de Spaanse landstreek Galicië zou zijn terechtgekomen. Het lichaam van
de apostel zou tenslotte begraven zijn op een plaats die zich nu bevindt
onder het hoogaltaar van de kathedraal van Santiago de Compostela.
Zo
trokken dus al in de middeleeuwen miljoenen pelgrims, veruit de meeste
te voet, vanuit alle windstreken van Europa naar Santiago. Door
politieke oorzaken en door de reformatie nam het aantal pelgrims vanaf
de zestiende eeuw snel af. Opvallend is dat juist in onze tijd weer een
sterke opleving van de Jacobus-pelgrimage is te constateren. Zowel de
historische wortels van de Jacobus-pelgrimage als het samenvallen van de
hernieuwde belangstelling daarvoor met het proces van de Europese
eenwording, hebben ertoe bijgedragen dat de Camino de Santiago (weg naar
Santiago) officieel is uitgeroepen tot Europees cultuurmonument. De,
mede dankzij Europese subsidies, verbeterde infrastructuur van de route
heeft in de ogen van veel traditioneel ingestelde pelgrims een hoop
charme weggenomen, maar heeft ook nieuwe horizonten ontsloten voor wat
minder avontuurlijk ingestelde en wat meer aan comfort gehechte
Santiago-gangers.
In heel Europa bevinden zich verenigingen van
en voor Jacobus-pelgrims die ten doel hebben informatie te geven over
alle aspecten van de pelgrimage naar Santiago de Compostela. Een van de
grotere verenigingen in Europa is het Nederlands Genootschap van Sint
Jacob met op dit moment meer dan 5500 leden. Wie zich aanmeldt bij het
Genootschap krijgt altijd wel een antwoord op al zijn of haar vragen
omtrent de pelgrimage naar Santiago. Bekijk de website of vraag de
folder aan.
Adres:
Nederlands Genootschap van Sint Jacob Lange Nieuwstraat 9A
3512 PA Utrecht
Tel. 030 2315391
Fax 030 2318281
E-mail: info@santiago.nl
Website: www.santiago.nl
Duizend jaar pelgrimsmuziek
Zingen
onderweg was voor de middeleeuwse pelgrims haast een verplichting, en
nog altijd wordt het veel gedaan. In de loop der eeuwen zijn talrijke
pelgrimsliederen ontstaan, die diverse muzikale tradities weerspiegelen.
De uiteenlopende talen duiden de verschillende herkomst van de pelgrims
aan. Sommige liederen zijn in meer talen bekend, zoals Quand nous partîmes (ook bekend als La grande chanson), Errante voy en Centuries of pilgrim feet. Ook rondom de pelgrimage ontstonden allerlei liederen, zoals N'allez-pas à Saint-Jacques,
waarin huwbare meisjes worden gewaarschuwd niet naar Santiago te gaan,
want er is er eens één niet meer teruggekomen. Naast de liederen over de
pelgrimstocht op zich spelen voor de pelgrims naar Santiago ook de
liederen ter ere van de heilige Jacobus een belangrijk rol, zoals
Jakobus, treuer Freund des Herrn.
Over het ontstaan van de
liederen is weinig bekend, vele zijn dan ook anoniem overgeleverd. Van
de Latijnse gezangen in handschriften uit de Middeleeuwen, waaronder het
in Santiago bewaarde Liber Sancti Jacobi ('boek van de heilige Jacobus'), ook Codex Calixtinus genoemd (naar paus Calixtus II), wordt aangenomen dat ze al mondeling waren overgeleverd voordat ze werden genoteerd. Ook Wer das Elend bauen will, dat pas in de late Middeleeuwen te boek is gesteld, moet al veel eerder hebben bestaan.
In
de twintigste eeuw zijn niet alleen de oude liederen weer onder de
aandacht gebracht, maar zijn ook talrijke nieuwe liederen geschreven.
Sommige algemeen van inhoud, terwijl andere, zoals Le pèlerin, een deel van de route beschrijven, naar het voorbeeld van eeuwenoude liederen zoals Wer das Elend bauen will en La Grande Chanson. Om de inhoud beter te kunnen volgen, is van een aantal liederen de volledige tekst afgedrukt.
