In Agenda Defunctorum
Johannes OCKEGHEM – Missa Requiem
Bornus Consort · Schola Gregoriana Silesiensis

multikulti.com
ssgs.pl
confitemini.art.pl

2004
Multikulti Project MPCD014

1 - Introitus   [4:11]
1.1 - Antiphona Requiem aeternam – Graduale P.P. Klarysek, Kraków, 1257
1.2 - Versus Te decet hymnus – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
1.3 - Antiphona Requiem aeternam – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem

2 - Kyrie   [4:26]
2.1 - Kyrie I – Graduale P.P. Klarysek, Kraków, 1257
2.2 - Kyrie II 2-gł. – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
2.3 - Kyrie III 3-gł. – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
2.4 - Christe I 2-gł. – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
2.5 - Christe II 3-gł. – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
2.6 - Christe III 2-gł. – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
2.7 - Kyrie Ia 3-gł. – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
2.8 - Kyrie IIa 2-gł. – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
2.9 - Kyrie IIIa 4-gł. – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem

3 - Lectio 1 Tes. 4, 13-18   [2:05]

4 - Graduale   [5:54]
4.1 - Antiphona Si ambulem – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
4.2 - Versus Virga tua – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem

5 - Tractus   [7:27]
5.1 - Versus Sicut cervus – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
5.2 - Versus Sitivi anima mea – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
5.3 - Versus Fuerunt mihi lacrymae – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem

6 - Evangelium J 11, 21-27   [2:11]

7 - Offertorium   [8:18]
7.1 - Versus Domine Iesu Christe – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
7.2 - Respons Quam olim Abrahae – Johannes OCKEGHEM: Missa Requiem
7.3 - Versus Hostias et preces – Graduale P.P. Klarysek, Kraków, 1257
7.4 - Respons Quam olim Abrahae – Graduale P.P. Klarysek, Kraków, 1257

8 - Praefatio – Sanctus – Graduale P.P. Klarysek, Kraków, 1257   [3:34]

9 - Communio   [4:27]
9.1 - Agnus Dei – Graduale P.P. Klarysek, Kraków, 1257
9.2 - Communio Lux aeterna – Graduale P.P. Klarysek, Kraków, 1257
9.3 - Postcommunio – Missale Romanum Pii V





Bornus Consort
Marcin Bornus-Szczyciński

Mirosław Borczyński
Marcin Bornus-Szczyciński
Robert Lawaty
Robert Pożarski

Schola Gregoriana Silesiensis
Robert Pożarski

Marek Czapiński
Piotr Górka
Maciej Klimas
Piotr Krysiński
Michał Krzywka
Krzysztof Ochnik
Adam Poznański
Norbert Raus
Adam Skobliński
Marcin Szargut
Mariusz Witkowski
Konrad Zagajewski
Damian Zazula

In agenda defunctorum – Missa Requiem

Johannes Ockeghem (ok. 1410–ok. 1497), kompozytor franko-flamandzki, wybitny przedstawiciel stylu a cappella (czysto wokalnego). Działał jako śpiewak w kościele Najświętszej Marii Panny w Antwerpii (1443–1444), następnie był uczniem Guillaume Dufaya w Cambrai, od 1451 przebywał na dworze królewskim w Paryżu jako muzyk kapeli dworskiej, piastując zarazem stanowiska kościelne w katedrze w Tours.

Missa Requiem Johannesa Ockeghem’a to najstarsza ze znanych polifonicznych mszy żałobnych. Muzykolodzy zaliczają ją do muzyki renesansowej, ściślej do tzw. szkoły flamandzkiej, do twórców której wlicza się właśnie Johannesa Ockeghema; powstała w połowie XV w. w Paryżu, gdzie od początku XII w. istniały niezwykłe kompozycje tzw. szkoły Notre Dame. To była muzyka wielogłosowa wywodząca swe korzenie z najprostszej dwugłosowej formy organum, techniki ściśle wynikającej z chorału jednogłosowego. Szkoła Notre Dame pozostawiła organa i motety dwu-, trzy-, a nawet czterogłosowe o skomplikowanej linearnej fakturze. Muzyka Ockeghem’a znakomicie dopasowała się do tej, praktykowanej wówczas w Paryżu, techniki wykonawczej i zachowała przede wszystkim linearność konstrukcji, tzn. niezależność prowadzenia poszczególnych głosów. Czytając tekst muzyczny Requiem napotykamy fakturę „starego” organum dwu- i trzygłosowego opartego na cantus firmus, zwykle umieszczonym w najwyższym głosie, ale obok tego mamy także przykłady klasycznych form imitacyjnych (Kyrie), a także zaawansowaną technikę homofoniczną nota contra notam. Jednak zasadą dominującą w Requiem pozostaje niezależność głosów, które z powodzeniem mogłyby być wykonywane jako cantus planus, będący efektem doświadczenia kantora, na co dzień wykonującego liturgiczną monodię.

Na płycie „In agenda defunctorum” poszczególne części Missa Requiem Ockeghema – Introitus Requiem aeternam, Graduale Si ambulem, Tractus Sicut cervus, Offertorium Domine Iesu Christe – wykonywane przez Bornus Consort przeplatają się z chorałem wg Graduale Monasticum pp. Klarysek z Krakowa, 1257, śpiewanym przez Schola Gregoriana Silesiensis i jej kantorów (Lectio Epistola beati Pauli Apostoli ad Thessalonicenses, Sequentia Sancti Evangelii secundum Ioannem, Sanctus, Agnus Dei, Communio Lux aterna, Requiescat in pace). Ockeghemowe Kyrie eleison rozpoczynamy monodycznym franciszkańskim Kyrie I (Schola Gregoriana Silesiensis) i poprzez dialog części dwugłosowych (Schola Gregoriana Silesiensis) z trzygłosowymi (Bornus Consort) prowadzi do kulminacji w ostatnim, czterogłosowym Kyrie IIIa. Do nagrania włączyliśmy także elementy należne Prezbiterowi: Prefatio pro defunctis i Oratio defunctorum śpiewane wg Missale Romanum Pii V przez prawdziwego kapłana – ks. Stanisława Pawlaczka. Wszystkie intonacje, zarówno monodii, jak i polifonii są kantorskie, wg Graduale Monasticum pp. Klarysek z Krakowa. W Offertorium intonację 3 wersu, stanowiącą wg Ockeghema całą pierwszą część wersu (do medianty) śpiewa jednogłosowo Schola Gregoriana Silesiensis.

Adiutorium nostrum in nomine Domini!

Robert Pożarski